Дуусашгүй дундаршгүй тийм л халуухан
Дурлалыг хүлээн сууна уу залуу минь чи
Хагацашгүй ханашгүй тийм л гэгээхэн
Хайрыг хайсаар явна уу залуу минь чи
Харцыг чи анзаарахгүй л явна уу залуу минь
Сатаарашгүй сарнишгүй тийм л ариухан
Сэтгэлийг чи тоохгүй л явна уу дааа залуу минь
Энэ шүлгийг урьд нь уншиж байхдаа ойлгохгүй байсан юм тэгэхдээ Хайхрамжгүй алхалсан он жилүүд минь гэсэн нэр нь их дотно санагдаад бичиж авч байсан юм байна. Сая уншсан чинь нэг л өөр өнцөгөөс харагдаад урьд нь уншиж байсанаас. Мөр бүрийг хичээнгүйлэн уншвал их гоё шүлэг байна.
Түргэний тэрэг шиг хажуугаар давхиад өнгөрсөн
Тэр нэгэн хаврын анхны бороо
Дөрөвдүгээр сард чимээгүйхэн орсон
Тэмтрэгдэх хувьгүй зүрх
Гуниглах завгүй догдлоод л
Тэсгим өвлийн жавар шиг ганцаардал
Цээжнээс минь нисэн одоод л
Задгай мөнгө цардмал зам дээр унах шиг
Цээжинд жингэнэх чимээ гарч
Чамд л гэж зүрхний минь хэмнэл анх удаа хөглөгдсөн
Хайраар хөглөгдсөн зүрхнийхээ догдлолыг мэдэхгүй
Хайхрамжгүй алхалсан он жилүүд минь
Он жил гэдэг
Одоо бодоход зовхины минь үрчлээс шиг тодхон зурайх мөртөө
Халамцуухан хөлсний тэргэнд
Орхичихсон өрөөсөн бээлий шиг бүүр түүрхэн санагдана…
Хэлж амжаагүй торж хоцорсон үгсийг цаг хугацаа билүүдээд
Хэнхдэг цээжнээ хөнгөн харуусал тэртээх дөрөвдүгээр сар шиг бороошино
Цөхрөл зүхэл гэж үгүй зүрхэс
Янагийн мэгшилт мэт бороонд нялхамсаад л…
Дэргэдүүр ус цацан давхих он цагийн араас
Нойтон магнайгаа илбэн,
Саравчлах мэт хараад
Хайхрамжгүй алхалсан он жилүүд минь
Дөрөвдүгээр сарын чимээгүйхэн бороонд
Тэмтрэгдэх хувьгүй зүрх догдлоод л
Задгай мөнгө цардмал зам дээр унах шиг
Цээжинд жингэнэх чимээ гарч
Чамд л гэж зүрхний минь хэмнэл анх удаа хөглөгдсөн
Хайраар хөглөгдсөн зүрхнийхээ догдлолыг мэдэхгүй
Хайхрамжгүй алхалсан он жилүүд минь
Г.Сүхзориг
Ойрд ажил ихтэй. Бас жаахан ганцаардангуй гунигтай байлаа. Энэ бүхнийг би өөрөө л хүссэн. Миний л буруу. Удахгүй бүх юм хэвэндээ орж амьдрал сайхан болноо. Урагшаа….
Чи чимээгүй ирээд чимээгүй буцдаг
Чихэнд минь хайрын шүлэг шивнэчихээд явчихдаг
Би харин эргэж ч харж чаддаггүй
Билгүүн дүрийг чинь зүүдэндээ л төсөөлдөг
Янагийн үгсийг чихэнд минь шивнэж
Ялдам энхрийхнээр араас минь тэвэрчихээд
Яагаад ч юм чи зүгээр л явчихдаг
Бүсгүй сэтгэл бүлээн зүрхээ чагнан
Би чамайг дахиад л хүлээдэг
Сэм сэмхэн алхаж ирээд араас минь чи тэвэрдэг
Сэтгэлийн учиг алдуурч би шүүрс алддаг
Борхон зүрхнийхээ цовхчоонтой зэрэгцэн
Бодлын алсад би чамруу зорчдог
Гэнэ гэнэхэн над дээр чи чимээгүй буудаг
Гэгэлгэн дуу сэтгэлд минь аялчихаад буцдаг
Гэнэхэн насны хүслээ хөглөж
Гэргий чинь болохсон гэж би тэмүүлдэг
Үйлийн үртэй зүрхэнд минь учирал зөгнөөд оддог
Үелзсэн их бодлийн минь учиг нь байгаасай гэж
Үймэрсэн сэтгэлээ аргадан чамайг би хүлээдэг
Дараа дахин зочилохдоо чимээтэйхэн ирээрэй чи минь
Дагаад би чинийхээ гэрэлт ертөнцөд аялмаар байна аа
Оюунаа
Хараа алдам талыг, харж маналгvй орхиод
Хараа булаам цэцэгсээ, хар гэртээ vлдээгээд
Халаас дvvрэн амьдрах гэж, харь орныг зорьсон
Хатуу хvтvvгийн нугачаанд бор дарстай зvтгэсэн
Харь нутагт суугаа залуу чамаасаан асууя би
Хаалганы чинь тvгжээ бєх болов уу гэж асууя
Хилийн чинь манаанд хэний vр зогсоо вэ гэж асууя
Хvй дарсан чулуу чинь, хєдлєє болов уу гэж асууя би
Бvсгvй миний бядгvй турьхан хэдэн хуруунд
Бор гэрийн чинь єрхний уяа багтах болов уу гэж асууя би
Богино заяасан балчиг бяцхан ухаанд минь
Бодол хуруулж зовоосон бvхнийг чамдаа хэлье би
Богд уулын чинь энгэрт хатан Туул хорсон уйлж байна гэж
Бядгvй хэдэн загасыг баруун зvvнгvй хаячин цурхирч байна гэж
Баатар хотын чинь тєв хэсэгт, бохир шаахайны мєр хэсvvчилж байна гэж
Бодлогогvй хэдэн ноёд, байраа булаалдан хашгиралдаж байна гэж
Сvлжиж самнасан гэзэгний минь боолт, сvрлэн шаахай дэрлэн унаагvй гэж
Сvvдэр газраар дагжин чичирч, сvйтэгнэсэн бvхнээс айн бэмбэлзэж байна гэж
Сархад дарсанд живсэн, саахалтын залуугаас харц зугатаан байж
Сайн мууг тунгаасаар, санасан бодсоноо єчиж
Хэзээ ирэх вэ гэж хамгийн сvvлд нь асууя би!
Н.Оюун-Эрдэнэ
Залуус минь энэ шүлгийг уншаад нэгийг бодож тунгаагаасай. Юуны төлөө хүний нутагт очин хар бараан ажлыг хийн боол мэт ажиллан хийх зүйл нь хэцүү дарамтанд, үргэлж мөнгө бодон, хайртай хүмүүсээсээ хол, хайр халамжийг мэдрэхгүй амьдарна вэ? Дасаагүй нутаг оронд очин агаар, хоол унд нь тохирохгүй хүнд ажил хийн эрүүл мэндээ муутган залуу насаа үдэж байна гэж боддог уу? Мэдээж мөнгө олж сайхан амьдрах гэж хариулах байх л даа. Мөнгөтэй л бол сайхан амьдарна гэж үү. Амьдралын үнэт зүйлс хайртай хайрлаж байдаг бүхэн чинь хажууд чинь байх биш гэж үү. Та бүгд гадаад руу явчихаар хэн эх орныг чинь хөгжүүлж та нарын очиж байгаа улс шиг болгох юм. Зөвхөн өөрсдийн сайн сайхан амьдралын төлөө хүний нутгийг зорьж боол болж байгаа юм уу? Хол байгаа таны халамж хайрыг өгч явуулж байгаа мөнгө чинь нөхнө гэж үү. Эцэг эхийн хайр халамж дутсан хүүхдүүдийн чинь хүмүүжил доголдож мөнгө л гадаадаас өгч явуулж байсан ээж, аавийг хайрлах сэтгэлтэй хүүхэд болон өсөн хүмүүжнэ гэж итгэж байна уу. Тэгэхдээ харь оронд байгаа бүх хүмүүсийг буруутгах гэсэн юм биш шүү. Монгол улс руугаа эргэн харж нэгийг бодоосой гэж бичлээ.
Баатар хотын чинь тєв хэсэгт, бохир шаахайны мєр хэсvvчилж байна гэж
Бодлогогvй хэдэн ноёд, байраа булаалдан хашгиралдаж байна гэж хэлэх гэсэн юм.
Миний хамгаас хайрт найзын минь төрсөн өдөр. Бид бие биенээ мэддэг болоод их олон жил болжээ. Бүүр цэцэрлэгт хамт хүмүүжиж, 10-н жилд нэг анги бас нэг байранд, одоо цуг ажилладаг. Цэцэрлэгт 2 настайдаа орсон гэж бодвол 25 жил болж. Ховорхон сайхан нөхөрлөл. Жаргал, зовлон, гуниг, баяраа хамтдаа хуваалцан надад түшиг болон үргэлж хажууд минь байдаг хайрт найздаа төрсөн өдрийн мэнд хүргэе. Найз минь сайн хань, хөөрхөн хүүтэй. Хүү нь үнэхээр өхөөрдөм хөөрхөн. Ханьтай, хүүтэй болоод надад юу гэж үглэдэг болсон гээч хүнтэй суу, хүүхэдтэй бол гэж. Өөрөө гэр бүлийн аз жаргалыг мэдэрсэн болохоор намайг бас тэр аз жаргалыг мэдэр гээд хэлээд байгаа юм. Найз нь бодоод л байгаа шүү.
Хүнд олон найз нөхөд байдаг ч тодорхой цаг хугацааны дараа салан оддог. Хэдий тийм байдаг ч чи бид салахгүй ээ. Намайг олгож, үргэлж санаа тавьж хайрлаж, урвадаггүй чамдаа хайртай шүү. Ингээд л сэтгэлээ нээн бичих гэсэн үг эвлэхгүй байнаа. Чамдаа дуусашгүй аз жаргал, дундрашгүй хайр, үргэлжийн инээд баясалыг хүсэн ерөөе.
Санаа нийлэх нэгнээ олны дундаас олж
Сайн мууг нь таниад анд найз бололцож
Сартай нартай хорвоод бодлоо хуваалцан нөхөрлөн
Салахгүй шахам ханьсаад биесээ түшин явдаг
Анд найз гэдэг ховор олдох эрдэнэ.
Улирал бүхэн зун шиг биш дээ, ямар
Уйтай дуутай орчлонд цагийн өнгө солигдоно
Учрал бүхэн үүрдийн биш дээ, тавилан минь
Үйлтэй галтай сэтгэлд бодлын хүрд эргэлдэнэ
Ганцхан дусал нулимс ямар үнэтэйг мэдэхгүйдээ
Гадаа шиврэх бороог хурмастын нулимс гэж хэлсэн юм уу
Ганцаар тууламгүй хорвоод гуниглана чинээ санаагүйдээн
Гавьяа алдрын замдаа нөхрөө гээдэг болсон юм уу
Төөрөлдсөн хувь заяандаа гундаж уйлсан хүнийг
Түшиж өндийлгөсөн буянтан олон бил үү дээ, та минь
Амьддаа нэг уйлж үзүүгүй хүмүүн
Алагхан хорвоогийн хаахна багтана, хөөрхий
Намуун хорвоод нулимс дутсан юм гэж үү дээ, заяа минь
Намрын модод өдөржин шөнөжин навчсаараа уйлах юм
Насны хэмжилгүй тавилан бй бил үү дээ, замбуулин минь
Нам гүмхэн шөнийн тэнгэрээс од харвах юм
Ноён тэнгэрийн азарган бороонд хэчнээн норсноо мартжээ
Нойтон сормуустай нүдийг чинь сэтгэлээсээ гаргаж чадахгүй нь
Золгүй бүхнээс хагацаад дахин төрөхдөөн би
Зовлон хэлдэггүй домгийн шувуухай болноо
А.Хулан: Чи надад
Өртэй ч биш дээ чи надад
Өр зүрхэндээ заавал хайрлах албагүй
Өөнтөгч энэ хорвоогоос
Өөрөө би ганцаараа явах юм чинь
Хааяа нэг ирээд яах юм бэ
Хажууд минь үүрд байхгүйгээс
Хүрэн зүрхээ чагначихаад
Холхон амьдраарай надаас
Өглөгч биш дээ би
Өнө мөнх чамд хайртай байхгүй
Өнөөдөр бодож, инээж, гуниглах ч
Өөр нэг өдөр ондоо нэгний өвөрт байх болно
Дасчих гээд байдаг өвчинд
Дандаа л би нэрвэгдлээ ч
Дэндүү сайхантай нь учирах гэж л
Дотроосоо өвчилдөг нь үнэн билээ
Насан турш минь л хайрлах хүнтэй
Нэг их сайхан учирахсан, ямар би дагуулаад одох биш...
Энэ шүлгийг харин нэгэн хүнд зориулж байгаа шүү. 2 хоногийн өмнөөс миний блогийг мэддэг болоод бүх бичлэг шүлгийг минь уншсан гэсэн. Зав сэтгэл гарган уншсан чамд баярлалаа. Өнөөдөр өглөө надад бичлэг нэмээрэй тэсэн ядан хүлээж байна гэж бичсэн юм. Хэн, ямар хүн тэгж бичээд яагаад ийм шүлэг зориулж байна гэж бодож байна уу. Тиймээ тэр залуу бол миний дурлаж, догдолж, үерхдэг байсан залуу минь. Бид бие биендээ дурласан байсан бас сайхан дурсамжтай найзууд. Саяхан аав болсон гэсэн чамд баяр хүргэе.
Орь залуу нас цалгиж булгиж явлаа ч
Охь ганц дурлалд өвдөг сөхрөн боолчлогддог
Горхин цэнхэр зэрэглээ хаваржин урсахад л
Гомдол гэж юу байдгийг мартаж орхидог
Салхин зоргоор гэзгийг минь мөнхийн юм шиг асгаж
Сарнайн шүүдэр атаархтал хайр шивнэснээ дурс
Санаан зоргоор хүслээ одод шиг л цацалж
Сарны сэвхийг бүдгэртэл хэрхэн дурлалцсанаа сана
Хамгийн ялдам тачаангуй хайр чинийх гэдэгт
Хамгийн бардам энхрий үнсэлт минийх гэдэгт итгэ
Торгон гивлүүртэй нулимс хацар дээр эгшиж
Тооройн навч унахдаа өвөр дээр эрхлэг ээ
Хайлаас хайлаасныхаа сүүдэрт гунддаггуй
Хайтан цэцгийн дэлбээнд өвлийн нар зусдаг
Торгонд ямбалж, тортгонд гандлаа ч чи бидэн
Тогоруун дуунаар намар намрыг үднээ
Давхиад өнгөрөх омголон цагаан өдөр хоногууд
Дасал хонгор аашинд чин надтай хамт төөрөлдөг
Давилуун залуу насаа зүс янаг уруулд минь улдээ
Эмүжин/ .
